بلاک چین و رمز ارز ها ، پدیده فناوری
بلاک چین را می‌توان یکی از پدیده های فناوری در چندسال اخیر دانست به طوری که ظهور بلاک چین و ثمره پرطرفدار آن cryptocurrency – رمز ارز یا ارز دیجیتال ، عامل مهم تحول در بخش های مختلف فناوری، بخصوص صنعت بانکداری الکترونیک بود، غیرمتمرکز بودن و سرعت بالای تراکنش ها و غیرقابل برگشت بودن انجام فرآیند ها از جمله عوامل مهم این فناوری و لازمه صنعت بانکداری الکترونیکی آینده است .
ترویج روزافزون فناوری بلاکچین و ارزهای دیجیتال و محبوبیت آن در میان مردم، بسیاری از دولت ها وادار به توجه و اتخاذ تمهیداتی برای قانونمند کردن این پدیده ی نوپای فناوری نمود.
بیت کوین و رمز ارز ها در کشور های توسعه یافته و کشور های درحال توسعه
در این میان تفاوت همیشگی میان کشورهای درحال توسعه و کشورهای توسعه یافته بازهم رخ نمود، اکثر کشور های توسعه یافته با آغوش باز و پذیرش تغییر و تحولات پیش رو، با قانون گذاری های روشن، بستر کار و فعالیت در زمینه فناوری بلاک چین و ارزهای دیجیتال را فراهم نموده و با راه اندازی استارت آپ های مبتنی بر فناوری بلاک چین سوار بر موج تحول و پیشرفت شدند.
در حالی که کشورهای درحال توسعه همچنان محتاطانه و دست به عصا در پی بررسی همه جانبه شرایط پرداخته و با تردید نسبت به قانونمند کردن ارزهای رمزپایه بدنبال وضع قوانین سخت گیرانه تری هستند تا بتوانند درکنار استفاده از مزیت های بی‌شمار رمز ارز ها و فناوری بلاک چین ارزش و قدرت تولید و انتشار پول ملی خود را نیز حفظ نمایند.
که در این مبحث وضعیت قانونمندی ارزهای دیجیتال در ایران و سایر کشور های جهان را مورد بحث و بررسی قرار خواهیم داد.
تصویر زیر موضع گیری کشور های مختلف جهان در مقابل ارزهای دیجیتال را نشان می‌دهد.
- سبز : کشورهایی که استفاده ارزهای دیجیتال در آنها مجاز است
- قرمز :کشورهایی که استفاده از ارزهای دیجیتال را ممنوع اعلام کرده اند .
- زرد: کشورهای میانه رو که استفاده از ارزهای دیجیتال در آن ها با محدودیت هایی همراه است .
- خاکستری: کشورهایی که هنوز تصمیمی در خصوص وضعیت قانونی ارزهای دیجیتال اتخاذ نکرده اند .
در ادامه در تحلیلی اجمالی به بررسی قوانین وضع شده در زمینه ارز دیجیتال در کشور های مختلف دنیا خواهیم پرداخت:
ایـالات متحده آمریکا
ترویج گسترده بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال در این کشور در میان مردم از یک سو و سرمایه گذاری های وسیع در زمینه استارت آپ های بلاکچینی و تولید برخی از رمز ارزها از سوی دیگر، امریکا را مجاب به پذیرش قانونی بیت کوین و سایر ارزهای رمزنگاری شده نمود. و در پی آن برای افزایش درآمد های مالیاتی، یک درصد از سود حاصل از استخراج و یا معاملات ارزهای دیجیتال به عنوان مالیات به دولت امریکا اختصاص خواهد داشت.
کانادا
دولت کانادا نیز ارزهای دیجیتالی را به رسمیت شناخته و با وضع قوانین در این خصوص ، از بیت کوین به عنوان دارایی نامشهود یاد می کند.
استرالیا
استرالیا در واقع بنوعی از پرچم داران این عرصه و قانون مدار نمودن استفاده از بستر رمزارزها محسوب میشود تا جایی که بیت کوین در این کشور بعنوان پول رسمی شناخته شده و هیچگونه محدودتی برای خرید و فروش ارز دیجیتال در این کشور معنا و مفهومی ندارد.
مکزیک
کشور مکزیک نیز بیت کوین را با وجود نگرانی های اولیه نسبت به خطراتی چون پولشویی و سرقت ارز های دجیتال و هشدار بانک مرکزی این کشور در این خصوص به بانک های این کشور و مردم بصورت رسمی سرانجام مجاب به پذیرش بیت کوین بعنوان دارایی مجازی شد و آن را در کشور قانونمند ساخت.
انگلستان
کشور انگلستان در خصوص پذیرش ارزهای دیجیتال، قوانینی مشابه با قوانین پذیرش ارزهای خارجی وضع نمود و از طرفی برای افزودن درآمد های مالیاتی نیز قواعدی برای دریافت مالیات در این زمینه اتخاذ نمود.
روسیه
کشور روسیه با داشتن زمینه مناسب برای استخراج ارزهای دیجیتال بدلیل هزینه برق مصرفی پایین، که این کشور را یکی از مدعیان بدل شدن به قطب ماینینگ یا استخراج ارزدیجیتال در دنیا می سازد و توان بلقوه کسب درآمد کلان در این زمینه، از کشورهای پیشتاز در بررسی و مطالعه در خصوص رمزارزها بوده و انجمن ارزهای دیجیتال و بلاک چین این کشور بدنبال ایجاد بستر قانونی برای ماینینگ ارزهای دیجیتال است مسئولان روسی با تدوین و ارائه دو پیش نویس از سوی بانک مرکزی روسیه و وزارت اقتصاد این کشور در انتظار تصمیم گیری نهایی مجلس دومای روسیه در رابطه با ارزهای رمزنگار هستند.
نیوزیلند
نیوزلند از جمله کشور های محافظه کار در زمینه استفاده از ارزهای دیجیتال در حوزه بانکداری است، با این وجود استفاده از بیت کوین را برای نهاد های خصوصی و غیر بانکی مجاز دانسته و این بخش می‌توانند آزادانه و بدون نیاز به کسب اجازه از بانک مرکزی این کشور از بستر ارزهای دیجیتال بهره ببرند.
ژاپن
ژاپن که همیشه کشوری پیشگام در پذیرش و توسعه فناوری های نوین است این بار نیز با اعلام به رسمیت شناختن بیت کوین به عنوان واحد پول رسمی در سال ۲۰۱۷ از ارزهای دیجیتال در واقع به عنوان بستری برای جذب سرمایه گذاری های خارجی و تسهیل پرداخت در صنعت توریسم استفاده نمود؛ به گونه ای که ۵۲ درصد از معاملات جهانی بیت کوین با ین ، واحد پول رسمی این کشور انجام میشود و این امر ژاپن را قطب معاملات بیت کوین در دنیا ساخته است.
کره جنوبی
جالب است کره جنوبی که عملا همیشه حامی ارزهای دیجیتال و کاربردی کردن استفاده از این بستر بوده است؛ از کشور های پیشرفته ای ست که هنوز تصمیم خاصی در زمینه ارزهای دیجیتال نگرفته است، این درحالی است که این کشور زادگاه صرافی دیجیتال بایننس بعنوان اولین صرافی ارزهای دیجیتالی دنیا و دارای بیشترین حجم معاملات در میان صرافی های آنلاین ارز دیجیتال است و مسئولان این کشور درحال قانونگذاری برای تامین سرمایه شرکت ها از طریق عرضه اولیه ارزهای دیجیتال به صورت ICO هستند.
هند
کشور هند از جمله کشورهایی است که وضعیت خنثی نسبت به این پدیده داشته و هنوز قانونی برای استفاده و معاملات ارزهای دیجیتال تعیین نکرده است و تنها خواستار استفاده از فناوری بلاک چین برای تقویت سیستم پرداخت و سایر ظرفیت های کاربردی این پدیده است.و تنها عکس العمل هند در مقابل با رمز ارزها تاکید وزیر امور اقتصادی و مالی این کشور بر خورد شدید با فعالیت‌های مجرمانه از طریق ارزهای دیجیتال بوده است.
چین
کشور چین هم که همانند روسیه با بهره گیری از نیروی برق مصرفی بصرفه و ارزان از قطب های استخراج ارزهای دیجیتال محسوب میشود مبادله بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال را برای افراد حقیقی مجاز اعلام نموده اما استفاده از رمز ارز ها در نهادهای دولتی کشور ممنوع است.
امارات متحده عربی
امارت متحده عربی با دادن مجوز معامله به برخی شرکت های فعال در زمینه ارزهای دیجیتال به عبارتی آمادگی توسعه و استفاده از بستر ارزهای دیجیتال و فناوری بلاک چین را اعلام نموده است، به تعبیری می‌توان این کشور را قطب ارزهای دیجیتال در خاورمیانه در حال حاضر دانست.
عربستان سعودی
کشور عربستان از جمله کشور های بشدت مخالف با ارزهای دیجیتال محسوب میشود که چندی پیش بیت کوین و ارزهای دیجیتال را برای نهادهای دولتی خود ممنوع نموده و به مردم نیز در این زمینه هشدار داد تا وارد این حوزه پر ریسک نشوند.
الجزایر
کشورالجزایر بر اساس ابلاغ ماده ۱۱۳ قوانین مالی و اقتصادی جدید خود به طور رسمی هرگونه معامله ارزهای دیجیتال را ممنوع اعلام کرده و با خرید و فروش بیت کوین برخورد می‌کند.
پاکستان ، کویت، لبنان و اردن
استفاده و معامله تمامی ارزهای دیجیتال از جمله بیت کوین ، توسط بانک مرکز این کشور ها ممنوع اعلام گردیده است.
اندونزی
کشور اندونزی سیاست دو جانبه ای در زمینه ارزهای دیجیتال پیش گرفته است بگونه ای که استفاده و خرید ارزهای دیجیتال را برای پرداخت ممنوع کرده اما در زمینه استخراج ارزهای دیجیتال تا کنون سکوت اختیار کرده است.
سنگاپور
سنگاپور نیز همچون ژاپن از قطب های معامله با بیت کوین است و برای استفاده از بیت کوین قوانین مالیاتی و ارزش افزوده تعیین نموده و آن را بعنوان نوعی کالا به رسمیت شناخته است.
تایلند
تایلند نیز از کشور های آسیایی موافق با ارزهای دیجیتال و بخصوص بیت کوین است و برای صرافی های خود مجوز تجارت الکترونیک صادر می‌کند و آن را قانونمند ساخته است.
قرقیزستان
در کشور قرقیزستان بیت کوین بعنوان نوعی کالا مبادله میشود به طوریکه در بورس کالاهای این کشور بیت کوین نیز خرید و فروش میشود.
ویتنام
کشور ویتنام با وجود این که تا کنون اقدام بخصوصی در زمینه قانون گذاری ارزهای دیجیتال انجام نداده است قصد دارد تا پایان سال ۲۰۱۸ بیت کوین را به عنوان ابزار پرداخت مورد استفاده قرار دهد.
و اما موضع ایران در برابر ارزهای دیجیتال یا رمز ارزها چگونه است؟
جمهوری اسلامی ایران از جمله کشور هایی است که در زمینه ارزهای دیجیتال با اعمال محدودیت هایی، در حال بررسی مسایل مربوطه است ، این کشور تا پیش از دی ماه سال ۱۳۹۶ در زمره کشورهای بی نظر در این زمینه محسوب می‌شد تا جایی که شورای عالی مبارزه با پولشوئی در زمینه معاملات ارزهای دیجیتال از جمله بیت کوین محدودیت های را در نظر گرفت و بنا به ضرورت و تاکید معاون فناوری بانک مرکزی ایران قرار است تا سیاست نهایی برخورد با چنین فناوری های نوینی تا پایان شهریور ماه امسال اعلام شود.
این درحالیست که شرکت خدمات انفورماتیک وابسته به بانک مرکزی در پی طراحی و زمینه سازی بستر ارز دیجیتال ملی ایران است و در این میان نهادهای دیگری نیز چون پست‌بانک ایران درحال زمینه سازی ایجاد رمز ارزهای خود هستند.
همچنین طی اخبار روزهای اخیر روندی برای قانونی شدن استخراج ارزهای دیجیتال و واردات دستگاه های مربوطه در پیش گرفته اند که این امر به معنی پذیرش استخراج رمز ارزها بعنوان یک صنعت است.
ضرورت چارچوب گذاری و قانون مند کردن فناوری بلاک چین و ارزهای دیجیتال
و درنهایت با توجه به سرعت توسعه ی فناوری بلاک چین و ترویج همه جانبه آن و همچنین رواج ارزهای دیجیتال بعنوان ثمره این تکنولوژی کشورها و دولت ها مجاب به تنظیم و تبیین قانون و اتخاذ تصمیماتی در این خصوص هستند تا علاوه بر جلوگیری از متضرر شدن و تضعیف نظام مالی و اقتصادی رایج، از در نظر نگرفتن عواقب استفاده غیر قانونمند از فناوری های نوین، از مزایای استفاده از فناوری های روز و ظرفیت های آن بهره مند گردند.
