اگر می‌خواهید در دنیای Web3 فعالیت کنید، قبلاً لازم بود حداقل دانش برنامه‌نویسی داشته باشید. حتی اگر به صورت حرفه‌ای هم نبود، باید با ساختار کدها، خطاهای کامپایلر و مستندات پیچیده آشنا می‌بودید. این مسئله به نوعی فیلتر طبیعی برای جلوگیری از اشتباهات خطرناک و سوءاستفاده‌ها در قراردادهای هوشمند بود.
اما اکنون این سد فنی در حال از بین رفتن است. ما وارد عصر جدیدی به نام «وایب کدینگ» (Vibe Coding) شده‌ایم؛ مفهومی که توسط دانشمند علوم کامپیوتر، آندری کارپاتی، مطرح شده است. در این روش نوین، برنامه‌نویسان و حتی غیر برنامه‌نویسان، تنها کافیست آنچه می‌خواهند را توصیف کنند تا یک مدل زبانی بزرگ (LLM) با یک کلیک، نسخه‌ای کاربردی و قابل اجرا از درخواست آنها را تولید کند.
ابزارهایی مانند Cursor، Dev.fun و Poof.new در حال پایین آوردن موانع ورود هستند و به کمک چند خط کد یا حتی جملات ساده، ایده‌ها را به اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApp) تبدیل می‌کنند. فقط در پلتفرم Poof، بیش از ۲۰۰۰ اپلیکیشن از زمان بتای عمومی آن ساخته شده است.
اما باید مراقب خطرات احتمالی بود
هرچقدر ساختن اپلیکیشن‌های واقعی آسان‌تر شده، ساختن کلاه‌برداری‌های ظاهراً واقعی هم ساده‌تر شده است. تجربه بحران ICO در سال ۲۰۱۷ نشان داد که سودجویان چگونه با پروژه‌های جعلی، وایت‌پیپرهای ساختگی و صفحات وب فریبنده میلیون‌ها دلار سرمایه جذب کردند و سپس ناپدید شدند.
در دنیای وایب کدینگ، ممکن است کدهای جعلی، برندینگ‌های AI-محور، فعالیت‌های تقلبی در گیت‌هاب و وب‌سایت‌های حرفه‌ای ساخته شوند که کاملاً واقعی به نظر برسند و حتی گفتگوهای زنده با بنیان‌گذاران جعلی انجام شود.
قراردادهای هوشمند با درهای پشتی، سایت‌های فیشینگ و دکمه‌های کلاهبرداری که به ظاهر کاربردی هستند اما کیف پول شما را خالی می‌کنند، تهدیدهای واقعی این حوزه‌اند.
راه‌حل چیست؟
سیستم‌های اعتبارسنجی، احراز هویت انسان‌ها، شبکه‌های اجتماعی و تاییدیه‌های شخص ثالث می‌توانند ستون‌های اعتماد در دنیای AI و Web3 باشند. ابزارهای حسابرسی متن‌باز، محیط‌های تست قرارداد و ثبت قراردادهای هوشمند مشابه اپ استور با امتیازدهی جامعه و اعتبار AI، به اعتمادسازی کمک می‌کنند.
مسئولیت این امنیت تنها بر عهده کاربران نیست، بلکه پلتفرم‌ها، پروتکل‌ها و خود برنامه‌نویسان وایب نیز باید در این زمینه پیشقدم باشند.
آینده برنامه‌نویسی در Web3 روشن است
با وجود همه چالش‌ها، چیزی بزرگ در حال رخ دادن است. سال‌ها گفته شده Web3 قدرت را به خالقان می‌دهد و اکنون این وعده در حال تحقق است. حالا شاعر، طراح بازی، نوجوانی با ایده‌ای نو برای حراج یا سیستم رای‌گیری می‌تواند بدون نیاز به دانش عمیق برنامه‌نویسی، ایده‌اش را عملی کند.
اگر تدابیر امنیتی مناسبی پیش از رشد این فناوری‌ها اتخاذ شود، بهترین ایده‌ها بر اساس کیفیت و کاربردشان، نه میزان سرمایه جذب‌شده، فرصت موفقیت خواهند داشت.
این مقاله با هدف آموزش و آگاه‌سازی کاربران ایرانی و فعالان حوزه رمز ارز و Web3 نوشته شده است تا با روندهای نوین برنامه‌نویسی در سولانا و دیگر شبکه‌های بلاکچینی آشنا شوند و هوشمندانه‌تر در این مسیر قدم بردارند.
