اندیکاتور فیبوناچی چیست؟ آموزش اندیکاتور فیبوناچی و کاربرد آن

اندیکاتور فیبوناچی درواقع مجموعه‌ای از نسبت‌ها است که توسط دنباله‌ی فیبوناچی معروف ریاضیات تعریف می‌شود. این اندیکاتور بین تحلیل‌گران بازار از محبوبیت خاصی برخوردار است؛ چرا که می‌تواند در هر بازه زمانی اعمال شود. این اندیکاتور براساس یک دنباله ریاضی هارمونیک با نسبت طلایی تعریف می‌شود.

ابزار اصلاحی فیبوناچی می‌تواند نقاط معکوس قیمت بالقوه را در یک بازه اصلاحی دنبال کند و روندی معکوس را تایید کند. اندیکاتور فیبوناچی در تحلیل و بررسی بازارهای مالی مانند بورس و بازار ارز دیجیتال کاربرد زیادی دارد و کسانی که علاقه به تحلیل، ترید و معامله در این بازارها دارند، حتما به‌سراغ استفاده از این روش می‌روند. 

اندیکاتور فیبوناچی چیست؟

این اندیکاتور که یکی از رایج‌ترین روش‌های تحلیل تکنیکال است، سطوح حمایت و مقاومت را برای شما مشخص می‌کند. حالا اگر بدانید که چطور می‌توانید از سیگنال‌های فیبوناچی استفاده کنید، می‌توانید نقاط ورود و خروج خود را در این سطوح مشخص‌شده پیدا کنید. 

لئوناردو پیزانو یا همان فیبوناچی معروف، یک ریاضی‌دان ایتالیایی بود که دنباله فیبوناچی را در حدود ۷۰۰ سال پیش، به جهان ریاضیات اضافه کرد. اعداد این دنباله با صفر و یک شروع می‌شوند و تا بی‌نهایت ادامه پیدا می‌کنند؛ در ادامه دنباله تمامی اعداد، به‌غیر از دو عدد اول (صفر و یک) از حاصل جمع دو عدد قبلی به‌دست می‌آیند. این دنباله به شکل زیر است:

233، 144، 89، 55، 34، 21، 13، 8، 5، 3، 2، 1، 1، 0 و…

اندیکاتور فیبوناچی درواقع بیش از این‌که یک اندیکاتور باشد، یک ابزار مهم برای ترسیم سطوح است؛ با این ابزار می‌توانید سطوح تاثیرگذار و مهم را براساس درصدهای حاصل از نسبت‌های فیبوناچی به‌دست بیاورید.

قیمت‌های بازارهای مالی، معمولا براساس الگوهای مشخصی حرکت می‌کنند؛ به همین دلیل هم تحلیل تکنیکال کاربردی تلقی می‌شود. یکی از این الگوهای مشهور و تکرار شونده، واکنش قیمت‌ها به اعداد فیبوناچی است. اگر نمی‌توانید تشخیص بدهید که قیمت تا کجا پایین می‌آید، هدف روند بعدی کجاست یا الگوهای هارمونیک چقدر قدرتمند هستند، جایی برای نگرانی نیست؛ نسبت‌های فیبوناچی می‌توانند کمک بسیار بزرگی برای به‌دست آوردن این اطلاعات به شما بکنند.

کارکرد اندیکاتور فیبوناچی

سطوح حمایت و مقاومت در نمودارهای قیمت بازارهای مالی، یکی از رایج‌ترین ابزارها برای تحلیل تکنیکال است. شکست سطوح کلیدی معمولا یک روند قوی را تایید می‌کند و بازگشت ممکن است به‌معنای اصلاح و ادامه روند اصلی باشد. سطوح همان نقاطی هستند که در آن‌ها، احتمال قیمت معکوس دارایی بیش‌تر از جاهایِ دیگر نمودار است. این سطوح قیمت برای تنظیم دستورات توقف یا تعیین هدف سود در یک حرکت صعودی استفاده می‌شود. 

حرکت خط روند سطوح اصلاحی فیبوناچی یک حرکت قیمتی جهت‌دار بلندمدت به سمت بالا یا پایین است که معمولا با اصلاحات موقت کوچک همراه می‌شود.

انواع اندیکاتور Fibonacci

اندیکاتورهای فیبوناچی در انواع مختلفی وجود دارند که هرکدام از آن‌ها برای یک هدف خاص کار می‌کند. در ادامه ۳ نمونه از مشهورترین نمونه‌های این اندیکاتور را برای شما معرفی می‌کنیم؛ طبق گفته و تجربه‌ی تریدرهای بازارهای مالی مخلتف، این ۳ نوع اندیکاتور بهترین و امن‌ترین جواب‌دهی را داشته‌اند. 

اندیکاتور فیبوناچی اصلاحی (Fibonacci Retracement)

اصلی‌ترین و شناخته‌شده‌ترین اندیکاتور فیبوناچی، فیبو ریتریسمنت یا اصلاحی است. این اندیکاتور برای تشخیص دادن سطوح مهم حمایتی در جریان اصلاح روند استفاده می‌شود. 

برای ترسیم کردن فیبوناچی اصلاحی، اول باید دو نقطه اول و آخر یک روند شناسایی شود، نسبت‌های فیبوناچی بین این دو خط ترسیم شود و سطوح احتمالی اصلاح قیمت مشخص شود. شما می‌توانید اندیکاتور فیبوناچی اصلاحی را هم برای روند‌های صعودی و هم نزولی ترسیم کنید.

اگر قصد دارید روی نمودارهای خود نقاط بازگشت را بررسی کنید، این اندیکاتور برای شما مناسب است. در اندیکاتور فیبوناچی اصلاحی، برای مشخص کردن هر سطح از درصدهای خاصی استفاده می‌شود؛ این درصدها نسبت به یک قیمت اولیه تعیین می‌شوند. نسبت‌های ۵۰، ۶۱.۸ و ۷۸.۶ سه‌تا از مهم‌ترین نسبت‌ها در فیبوناچی اصلاحی هستند.

فرمول سطوح فیبوناچی اصلاحی

سطوح اصلاح فیبوناچی فرمول خاصی ندارند. هنگامی که این شاخص‌ها روی نمودار اعمال می‌شود، کاربر دو نقطه را انتخاب می‌کند. پس از انتخاب آن دو نقطه، خطوط برحسب درصدی از آن حرکت رسم می شوند.

فرض کنید قیمت از 10 دلار به 15 دلار افزایش می‌یابد و این دو سطح قیمت نقاطی هستند که برای ترسیم اندیکاتور اصلاحی استفاده می‌شوند. سپس، سطح 23.6% در 13.82 دلار (15 دلار – (5 دلار × 0.236) = 13.82 دلار است و سطح 50% در 12.50 دلار (15 دلار – (5 دلار × 0.5) = 12.50 دلار قرار می‌گیرد.

نحوه محاسبه سطوح فیبوناچی اصلاحی

همان‌طور که پیش‌تر توضیح دادیم، سطوح فیبوناچی اصلاحی قابل محاسبه نیستند و به بیان ساده‌تر، درصدی از هر محدوده قیمتی انتخاب شده روی نمودارها هستند. با این حال، منشاء اعداد فیبوناچی بسیار جذاب است. آنها براساس مفهومی به نام نسبت طلایی ساخته شده‌اند که بالاتر این مفهوم را توضیح دادیم. سطوح اصلاحی فیبوناچی، همگی از این رشته اعداد مشتق شده‌اند. همه نسبت‌ها، به جز 50٪ (از آن‌جایی که یک عدد فیبوناچی رسمی نیست)، بر اساس برخی از محاسبات ریاضی شامل این رشته اعداد می‌شوند. 

سطوح فیبوناچی اصلاحی به شما چه می‌گویند؟

اصلاحات فیبوناچی را می‌توان برای ثبت سفارشات ورودی، تعیین سطوح توقف ضرر یا تعیین اهداف قیمت استفاده کرد. 

به‌عنوان مثال، یک تریدر ممکن است روند صعودی یک دارایی را مشاهده کند؛ پس از حرکات صعودی، سطح این دارایی دوباره به عدد ۶۱.۸ درصد می‌رسد و دوباره شروع به صعود می‌کند و از آن‌جایی که حرکت جهشی (Bounce) در سطوح فیبوناچی، در روندهای صعودی رخ می‌دهد، تریدر تصمیم به خرید می‌گیرد. در این موقعیت امکان دارد که تریدر حد ضرر خود را نیز در سطح ۶۱.۸ درصد تعیین کند، چراکه بازدهی کم‌تر از این سطح، می‌تواند نشان‌دهنده شکست روند مدنظر باشد.

زمانی که از اندیکاتور فیبوناچی برای تحلیل بازار استفاده می‌کنیم، روندها با دقت بیش‌تری شناسایی می‌شوند؛ سطوح اصلاحی فیبوناچی برخلاف میانگین‌های متحرک ثابت هستند و این ثبات، امکان تحلیل سریع‌تر و دقیق‌تری را فراهم می‌کند. 

این اندیکاتورها به تریدرها کمک می‌کنند که تا زمان جواب دادن سطوح قیمت مختلف، محتاطانه عمل کنند.

چرا فیبوناچی اصلاحی اهمیت دارد؟

در تحلیل تکنیکال، سطوح اصلاح فیبوناچی مناطق کلیدی را نشان می‌دهد که ممکن است روند یک دارایی در بازار معکوس یا متوقف شود. نسبت‌های رایج شامل 23.6٪، 38.2٪ و 50٪ می‌شود. معمولاً، این موارد بین یک نقطه بالا و یک نقطه پایین برای یک دارایی اتفاق می‌افتد که برای پیش‌بینی جهت آینده حرکت قیمت آن طراحی شده است.

اندیکاتور فیبوناچی گسترده (Extended)

دومین نوع اندیکاتور فیبوناچی، به‌عنوان گسترده شناخته می‌شود؛ مورد استفاده این نوع، برای تعیین هدف قیمت موج جدید پس از اصلاح است. برای درک ساده‌تر این مفهوم، فرض کنید که قیمت فروش بیت کوین در یک روند صعودی از ۱۰۰۰ دلار به ۲۰۰۰ دلار رسیده و پس از آن در یک روند اصلاحی به قیمت ۱۵۰۰ دلار بازگشته است. 

هدف از استفاده از این نوع اندیکاتور این است که تشخیص بدهیم روند صعودی جدید تا کجا می‌تواند ادامه پیدا کند و سطوح مقاومتی مهم در مسیر این اتفاق، کجاست.

البته شما می‌توانید از اندیکاتور فیبوناچی گسترده در مسیر نزولی هم استفاده کنید؛ اگر روند اصلی بازار نزولی باشد و قیمت یک ارز دیجیتال از ۲۰۰۰ دلار به ۱۰۰۰ دلار برسد و پس از آن در اصلاح به عدد ۱۵۰۰ دلار برسد، می‌توانید با استفاده از اندیکاتور فیبوناچی گسترده، اهداف قیمتی روند نزولی جدید و حمایت‌های مهمی که در این راستا شکل می‌گیرد را شناسایی کنید. نسبت‌های 1, 1/618, 2/618, 3/618 و 4/236 نسبت‌های مهمی هستند که در فیبوناچی گسترده وجود دارند.

کمان فیبوناچی (Fiboacci Arcs)

کمان فیبوناچی ابزاری است که زمانی که حرکت قیمت ثابتی وجود داشته باشد، بیش‌ترین کارایی را دارد و برای گرفتن اصلاح روند استفاده می‌شود. درست مانند سایر شاخص‌های فیبوناچی، کمان‌ها بین مرزهای یک روند یا موج کشیده می‌شوند. در همان زمان، کمان‌ها را می‌توان از ابتدای روند تا انتهای آن یا برعکس ساخت. کمان‌های فیبوناچی در نمودار نسخه کلاسیک تنها دارای سه قوس هستند که در محدوده روند اولیه قرار دارند. با این‌حال، زمانی که قیمت از نقاط کلیدی فاصله می‌گیرد، خطوط از هم جدا می‌شوند و محدوده هدف قیمت را تا حدی گسترش می‌دهند.

برای رسم کمان فیبوناچی نیاز به محاسبات خاصی ندارید و تنها باید به نکاتی توجه داشته باشید:

خط پایه: خطی از نقطه A تا نقطه B

قوس اول: شعاع = 0.328 خط پایه

قوس دوم: شعاع = 0.500 خط پایه

قوس سوم: شعاع = 0.618 خط پایه

استفاده از اندیکاتور فیبوناچی در دیگر روش‌های تحلیل تکنیکال

در بخش قبل با برخی از مهم‌ترین انواع اندیکاتور فیبوناچی آشنا شدیم. روش‌های ترسیمی دیگری در پلتفرم‌های معاملاتی مانند دایره‌های فیبوناچی و اسپیرال فیبوناچی در برخی از پلتفرم‌های معاملاتی نیز هستند که می‌توان از آن‌ها نیز برای ترسیم خطوط مختلف بر پایه نسبت‌های فیبوناچی استفاده کرد. جدای از این روش‌های ترسیمی یکی از مهم‌ترین کاربردهای اندیکاتور فیبوناچی در استفاده از آن برای تشخیص الگوهای هارمونیک و همچنین میزان رشد و نزول‌های مربوط به امواج الیوت است.

در الگوهای هارمونیک برای تشکیل یک الگو باید نقاط مختلف آن در سطوح فیبوناچی خاصی که از قبل مشخص شده است تشکیل شود و با تغییر این نقاط الگو تغییر می‌کند. حد سود الگوهای هارمونیک نیز با توجه به نسبت‌های فیبوناچی به دست می‌آید و آشنایی با این اندیکاتور در استفاده از این الگوهای مدرن نیز کارساز است. مشابه همین روند برای امواج الیوت نیز صادق است و میزان پیشرفت امواج در جهت روند و امواج اصلاحی بر اساس این اندیکاتورها شکل می‌گیرد.

اندیکاتور فیبوناچی اتوماتیک چیست؟

منظور از اندیکاتور فیبوناچی اتوماتیک اندیکاتوری است که بتواند به صورت اتوماتیک آخرین پیوت‌های موجود در نمودار را تشخیص داده و بر اساس آن اندیکاتور فیبوناچی اصلاحی یا گسترده را ترسیم کند. در سایت تریدینگ ویو و در بخش اندیکاتورها ابزارهایی برای انجام این کار ایجاد شده است که شما می‌توانید با جستجوی «Auto Fib Retracement» و «Auto Fib Extension» به آن‌ها دسترسی داشته باشید. این اندیکاتورها آخرین حالت ترسیم این اندیکاتور را برای شما ترسیم می‌کنند و می‌توانید با تغییر متغیرهای تشخیص کف و سقف‌ها و عمق نمودار ترسیمات آن را بهینه کنید.

بهترین استراتژی استفاده از اندیکاتور فیبوناچی چیست؟

اندیکاتور فیبوناچی با حدس و گمان زیادی همراه است و به همین دلیل استفاده از آن به تنهایی برای تحلیل بازار و ورود به معاملات منطقی نیست و بهتر است برای استفاده بهینه آن از ترکیب آن با سایر اندیکاتورها و روش‌ها استفاده کرد. به عنوان مثال سطوح حمایتی و مقاومتی کلاسیک اگر نزدیک سطوح فیبوناچی باشند آن‌گاه احتمال واکنش قیمت به آن‌ها زیاد خواهد بود. علاوه بر این زمانی که قیمت نزدیک یک سطح فیبوناچی اصلاحی می‌شود و اندیکاتور RSI در حالت اشباع فروش است یا اندیکاتور مکدی واگرایی را نشان می‌دهد، می‌توان به سطح مورد نظر اعتماد بیش‌تری داشت.