انواع توکن را بیشتر بشناسید
وقتی صحبت از انواع توکن می‌شود، بسیاری از کاربران تازه‌کار دچار سردرگمی می‌شوند. این سردرگمی طبیعی است، چون بازار رمزارزها پر از اصطلاحات، پروژه‌ها و دسته‌بندی‌های متنوع است. اگر شما هم قصد سرمایه‌گذاری دارید، اولین گام این است که مفهوم و کاربرد هر نوع توکن را بشناسید. برای خرید و فروش ایمن این دارایی‌ها همیشه بهتر است از یک صرافی ارز دیجیتال معتبر استفاده کنید.
توکن چیست و چرا اهمیت دارد؟
توکن در دنیای بلاکچین به دارایی دیجیتالی گفته می‌شود که بر بستر یک شبکه اصلی (مانند اتریوم یا سولانا) ساخته شده است. برخلاف کوین‌ها مثل بیت کوین که بلاکچین اختصاصی خود را دارند، توکن‌ها معمولاً به‌عنوان یک لایه جانبی روی بلاکچین‌های دیگر ایجاد می‌شوند. همین ویژگی باعث شده که ایجاد توکن‌ها آسان‌تر باشد و برای پروژه‌های مختلف مثل استارتاپ‌ها، بازی‌های بلاکچینی و حتی سیستم‌های مالی غیرمتمرکز کاربرد گسترده‌ای داشته باشند.
توکن‌ها فقط ابزار مالی نیستند؛ آن‌ها می‌توانند نشان‌دهنده حق رأی، مالکیت یک دارایی دیجیتال یا حتی بلیت ورود به یک سرویس باشند. بنابراین شناخت دسته‌بندی‌های اصلی آن‌ها به شما کمک می‌کند تصمیم آگاهانه‌تری در سرمایه‌گذاری بگیرید.
انواع توکن و دسته‌بندی‌های اصلی آن‌ها
انواع توکن‌ها به دسته‌های گوناگونی تقسیم می‌شوند. هر دسته با هدفی خاص طراحی شده و مزایا و معایب ویژه خود را دارد. در ادامه با اصلی‌ترین انواع توکن آشنا می‌شوید.
1. توکن‌های کاربردی (Utility Tokens)
توکن‌های کاربردی برای دسترسی به خدمات یا محصولات یک پروژه طراحی شده‌اند. برای مثال، در یک پلتفرم غیرمتمرکز، شما با داشتن این توکن می‌توانید از امکانات ویژه، تخفیف‌ها یا ابزارهای خاص استفاده کنید. این نوع توکن معمولاً ارزش سرمایه‌گذاری مستقیم ندارد، اما با رشد پروژه، ارزش آن افزایش پیدا می‌کند.
2. توکن‌های امنیتی (Security Tokens)
توکن‌های امنیتی نمایانگر مالکیت یک دارایی واقعی مثل سهام، املاک یا اوراق قرضه هستند. این نوع توکن‌ها به‌شدت تحت قوانین نظارتی قرار دارند، چون مشابه اوراق بهادار سنتی عمل می‌کنند. تفاوت اصلی آن‌ها با سایر توکن‌ها در این است که سرمایه‌گذاران معمولاً انتظار سود یا حق مالکیت واقعی از آن‌ها دارند.
3. توکن‌های حاکمیتی (Governance Tokens)
در پروژه‌های غیرمتمرکز (DAO)، کاربران با استفاده از توکن‌های حاکمیتی در تصمیم‌گیری‌های شبکه نقش دارند. برای نمونه، دارندگان این توکن‌ها می‌توانند درباره تغییرات پروتکل، نحوه توزیع پاداش‌ها یا حتی توسعه ویژگی‌های جدید رأی دهند. این توکن‌ها نماد دموکراسی دیجیتال هستند.
4. توکن‌های استیبل (Stablecoins)
استیبل‌کوین‌ها یا توکن‌های باثبات نوعی از انواع توکن هستند که ارزش آن‌ها به یک دارایی ثابت مثل دلار یا طلا متصل است. برای مثال، تتر (USDT) ارزش خود را برابر با یک دلار حفظ می‌کند. این نوع توکن‌ها برای معامله‌گران ابزاری عالی هستند تا از نوسانات شدید بازار رمزارزها در امان بمانند. بسیاری از سرمایه‌گذاران قبل از ورود به دارایی‌های پرریسک، بخشی از دارایی خود را به خرید تتر اختصاص می‌دهند.
کاربردهای توکن‌ها در دنیای واقعی
توکن‌ها فقط در بازار سرمایه‌گذاری حضور ندارند. آن‌ها در حوزه‌های مختلفی نقش حیاتی ایفا می‌کنند.
- پرداخت‌ها و انتقال ارزش: استفاده سریع و ارزان در معاملات بین‌المللی.
- قراردادهای هوشمند: اجرای خودکار توافق‌ها بدون نیاز به واسطه.
- گیم‌فای و متاورس: خرید آیتم‌ها یا زمین‌های دیجیتال با توکن‌های مخصوص بازی.
- مالکیت دیجیتال (NFT): نمایش آثار هنری یا دارایی‌های منحصربه‌فرد.
هر یک از این موارد نشان می‌دهد که انواع توکن می‌توانند فراتر از سرمایه‌گذاری صرف، به ابزارهای روزمره در اقتصاد دیجیتال تبدیل شوند.
مرز باریک بین کوین و توکن
یکی از سوالات پرتکرار کاربران این است: «آیا بیت کوین هم یک توکن است؟» پاسخ کوتاه این است که خیر. کوین مانند بیت کوین یا اتریوم بلاکچین اختصاصی خود را دارد، اما توکن‌ها بر بستر آن‌ها ساخته می‌شوند. برای نمونه، بسیاری از توکن‌ها بر شبکه اتریوم (ERC-20) یا سولانا ساخته می‌شوند. پس اگر قصد دارید در پروژه‌های کوچک‌تر سرمایه‌گذاری کنید، به احتمال زیاد با توکن‌ها سروکار خواهید داشت نه کوین‌ها.
داده‌های جدید درباره رشد توکن‌ها
بر اساس گزارش PwC در سال 2024، بازار توکن‌ها با سرعت در حال رشد است و بیش از 40 کشور قوانین جدیدی برای مدیریت این دارایی‌ها وضع کرده‌اند【PwC 2024】. همچنین، طبق مطالعه مرکز مالی کمبریج (CCAF)، ارزش بازار جهانی کریپتو در سال 2024 حدود 2.4 تریلیون دلار تخمین زده شده است. این ارقام نشان می‌دهد که انواع توکن بخش جدایی‌ناپذیر آینده اقتصاد دیجیتال خواهند بود.
آیا وقت ورود به دنیای توکن‌ها فرا رسیده است؟
اکنون که می‌دانی انواع توکن شامل چه دسته‌هایی هستند و چه کاربردهایی دارند، این سوال پیش می‌آید که آیا باید وارد این بازار شوی یا خیر. پاسخ بستگی به اهداف تو و میزان تحمل ریسک دارد. برخی از افراد توکن‌های کاربردی را برای استفاده در پلتفرم‌ها نگه‌داری می‌کنند، برخی دیگر روی استیبل‌کوین‌ها برای حفظ ارزش سرمایه تمرکز دارند، و سرمایه‌گذاران جسورتر سراغ خرید بیت کوین یا خرید اتریوم به‌عنوان دارایی‌های بلندمدت می‌روند.
سوال پایانی: آینده توکن‌ها چه خواهد شد؟
دنیای توکن‌ها هر روز در حال تکامل است. امروز آن‌ها ابزارهای ساده مالی‌اند، اما فردا می‌توانند ستون اصلی اقتصاد دیجیتال جهانی شوند. حالا که پاسخ پرسش «انواع توکن چه هستند؟» را می‌دانی، می‌توانی با دیدی بازتر تصمیم بگیری که کدام دسته برایت مناسب‌تر است.
این مطلب صرفا آموزشی است و توصیه‌ای برای سرمایه‌گذاری یا توصیه حقوقی – مالی محسوب نمی‌شود. ارزهای دیجیتال پرریسک‌اند و مسئولیت تصمیم‌گیری با شماست.
