بررسی فرایند آپدیت اتریوم از ابتدا

حتما برای شما هم پیش آمده که با دیدن کارمزدهای بسیار بالای اتریوم از خرید این رمزارز یا تبدیل در این شبکه صرف نظر کرده باشید، مراحل بروزرسانی اتریوم ۲.۰، که یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین رویدادها در تاریخ کریپتوکارنسی محسوب میشود یک پیشرفت بسیار بزرگ برای حل این دست از مشکلات اساسی شبکه اتریوم محسوب می‌شود.

این بروزرسانی، که به “ادغام” (The Merge) نیز شهرت دارد، گامی موفق برای مشکلات اساسی شبکه اتریوم یعنی مقیاس‌پذیری پایین، مصرف انرژی بالا و کارمزدهای گران بود. برای فهمیدن چگونگی این تحول بزرگ، تنها کافی است با یک صرافی ارز دیجیتال معتبر آشنا باشید و این مقاله را تا انتها دنبال کنید.

اتریوم ۲.۰ چیست؟

شاید شما هم نام اتریوم ۲.۰ را زیاد شنیده باشید. جالب است بدانید که بنیاد اتریوم دیگر از این اصطلاح استفاده نمی‌کند تا کاربران دچار سردرگمی نشوند و تصور نکنند که یک ارز دیجیتال کاملاً جدید به نام ETH2 عرضه شده است. در واقع، اتریوم ۲.۰ مجموعه‌ای از آپدیت‌های برنامه‌ریزی شده برای ارتقای زیرساخت شبکه بود که مهم‌ترین بخش آن، تغییر مکانیزم اجماع شبکه از اثبات کار به اثبات سهام است.

امروزه، توسعه‌دهندگان از عبارت “لایه اجماع” (Consensus Layer) برای اشاره به شبکه جدید مبتنی بر اثبات سهام و “لایه اجرا” (Execution Layer) برای شبکه اصلی قدیمی استفاده می‌کنند. هدف اصلی از این بروزرسانی‌ها، ساختن یک شبکه بلاکچین پایدارتر، امن‌تر و مقیاس‌پذیرتر بود که بتواند میزبان نسل بعدی برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) باشد.

چرا اتریوم به آپدیت نیاز داشت؟

شبکه اتریوم از ابتدا با یک چالش بزرگ به نام “سه‌گانه بلاکچین” (Blockchain Trilemma) روبرو بود: تمرکززدایی، امنیت و مقیاس‌پذیری. نسخه اولیه اتریوم که بر اساس الگوریتم اثبات کار (Proof of Work) فعالیت می‌کرد، در دو مورد اول عالی بود اما در مقیاس‌پذیری ضعف داشت. با افزایش محبوبیت و تعداد کاربران، شبکه کند و کارمزد تراکنش‌ها (Gas Fee) به شدت گران شد بطوری که اکثر سرمایه‌گذاران خرد از خرید اتریوم و یا تبدیل در این شبکه صرف نظر می‌کردند. این مشکل، عملاً استفاده از اتریوم را برای بسیاری از کاربران عادی و پروژه‌های کوچک غیرممکن کرده بود. این ضعف در مقیاس‌پذیری منجر به مشکلات زیر می‌شد:

• سرعت پایین تراکنش‌ها: شبکه تنها قادر به پردازش حدود ۱۵ تراکنش در ثانیه (TPS) بود.
• کارمزدهای بالا (Gas Fee): در زمان شلوغی شبکه، هزینه انجام یک تراکنش ساده می‌توانست به ده‌ها دلار برسد.
• مصرف انرژی زیاد: الگوریتم اثبات کار (Proof of Work) به توان محاسباتی و مصرف برق بسیار بالایی نیاز داشت.

این محدودیت‌ها مانعی جدی برای رشد اکوسیستم اتریوم و پروژه‌هایی مانند دیفای (DeFi) و NFT محسوب می‌شد. به همین دلیل، مراحل بروزرسانی اتریوم ۲.۰ برای حل این چالش‌ها طراحی و اجرا شدند.

نقشه راه و مراحل بروزرسانی اتریوم ۲.۰

فرایند انتقال اتریوم به نسخه جدید یک شبه اتفاق نیفتاد، بلکه نتیجه یک نقشه راه دقیق و چند مرحله‌ای بود که توسط بنیاد اتریوم و جامعه توسعه‌دهندگان آن طراحی شد. این نقشه راه تضمین می‌کرد که انتقال با کمترین اختلال و بیشترین امنیت صورت گیرد. این مسیر پیچیده شامل چندین فاز کلیدی بود که هر کدام بخشی از پازل بزرگ ارتقای شبکه را تکمیل می‌کردند. در ادامه، این مراحل را به ترتیب بررسی می‌کنیم.

فاز صفر: بیکن چین (Beacon Chain)

اولین گام در مراحل بروزرسانی اتریوم ۲.۰، راه‌اندازی زنجیره بیکن در دسامبر ۲۰۲۰ بود.

• بیکن چین یک بلاکچین کاملاً جدید بود که به موازات شبکه اصلی اتریوم (مبتنی بر اثبات کار) شروع به کار کرد.
• هدف اصلی آن، معرفی و پیاده‌سازی مکانیزم اجماع اثبات سهام (Proof of Stake) بود.
• در این فاز، کاربران می‌توانستند با استیک کردن (قفل کردن) ۳۲ واحد اتر (ETH)، به اعتبارسنج (Validator) در شبکه جدید تبدیل شوند و پاداش دریافت کنند.
• بیکن چین در این مرحله تراکنش‌های شبکه اصلی را پردازش نمی‌کرد، بلکه مانند یک موتور هماهنگ‌کننده برای شبکه جدید عمل می‌کرد.

فاز یک: ادغام (The Merge)

“ادغام” که در سپتامبر ۲۰۲۲ رخ داد، مهم‌ترین و حساس‌ترین مرحله از کل فرایند بود. در این رویداد تاریخی، شبکه اصلی اتریوم (لایه اجرا) با بیکن چین (لایه اجماع) ترکیب شد.

• با این ادغام، مکانیزم اجماع شبکه رسماً از اثبات کار (PoW) به اثبات سهام (PoS) تغییر کرد.
• این تغییر باعث توقف کامل فرآیند ماینینگ در شبکه اتریوم شد.
• طبق گزارش‌های منتشر شده در وب‌سایت رسمی Ethereum.org، مصرف انرژی شبکه پس از این آپدیت بیش از ۹۹.۹۵٪ کاهش یافت که یک دستاورد بزرگ برای پایداری محیط زیست محسوب می‌شود.

پس از این مرحله، پردازش تراکنش‌ها و تولید بلاک‌های جدید به جای ماینرها، توسط اعتبارسنج‌ها (Validators) انجام می‌گیرد.

فازهای آینده: سرج، ورج، پرج و اسپلرج

پس از “ادغام”، نقشه راه اتریوم با آپدیت‌های بعدی ادامه می‌یابد تا مشکلات باقی‌مانده، به خصوص مقیاس‌پذیری، حل شوند. ویتالیک بوترین، هم‌بنیان‌گذار اتریوم، این مراحل را اینگونه توصیف کرده است:

• The Surge (موج): این مرحله با معرفی شاردینگ (Sharding)، بر افزایش چشمگیر مقیاس‌پذیری و کاهش کارمزد تراکنش‌ها تمرکز دارد. هدف نهایی رسیدن به سرعت بیش از ۱۰۰,۰۰۰ تراکنش در ثانیه است.
• The Verge (آستانه): این فاز با استفاده از تکنولوژی “درخت‌های ورکل” (Verkle Trees)، به بهینه‌سازی ذخیره‌سازی داده‌ها و آسان‌تر شدن فرآیند اعتبارسنجی برای نودها کمک می‌کند و به تمرکززدایی بیشتر شبکه می‌انجامد.
• The Purge (پاکسازی): در این مرحله، داده‌های تاریخی قدیمی از شبکه پاکسازی می‌شوند تا از انباشت داده و سنگین شدن بلاکچین جلوگیری شود.
• The Splurge (افراط): این فاز شامل مجموعه‌ای از بهبودهای کوچک و متفرقه برای اطمینان از عملکرد روان و بهینه شبکه پس از تمام آپدیت‌های بزرگ است.

مزایای کلیدی آپدیت اتریوم چه بود؟

این تحول عظیم مزایای متعددی را برای شبکه اتریوم و کاربران آن به ارمغان آورد که هر کدام از آن‌ها به تنهایی می‌توانست دلیلی برای این آپدیت باشد.

1.      افزایش مقیاس‌پذیری و سرعت

اگرچه ادغام به تنهایی سرعت تراکنش‌ها را افزایش نداد، اما زمینه را برای پیاده‌سازی شاردینگ فراهم کرد. با اجرای کامل نقشه راه آینده، اتریوم قادر خواهد بود هزاران تراکنش را در ثانیه چردازش کند که این موضوع آن را به یک رقیب جدی برای سیستم‌های پرداخت سنتی و سایر شبکه‌های پرسرعت بلاگچین تبدیل می‌کند.

2.      کاهش چشمگیر مصرف انرژی

یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای ادغام اتریوم، کاهش مصرف انرژی اتریوم بود. بر اساس گزارش‌های منتشر شده توسط بنیاد اتریوم، انتقال به اثبات سهام مصرف انرژی شبکه را حدود ۹۹.۹۵٪ کاهش داد. این دستاورد بزرگ، اتریوم را به یک فناوری سبز و دوست‌دار محیط‌زیست تبدیل کرد و انتقادات مربوط به مصرف بالای انرژی در دنیای کریپتو را تا حد زیادی برطرف نمود.

3.      امنیت بالاتر شبکه

سیستم اثبات سهام با الزام اعتبارسنج‌ها به سپرده‌گذاری حجم بالایی از اتریوم، هزینه حمله به شبکه را به شدت افزایش می‌دهد. این مکانیزم امنیت شبکه را در برابر حملات مخرب تقویت می‌کند و آن را به بستری امن‌تر برای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps) و دارایی‌های دیجیتال تبدیل می‌کند.

آیا آپدیت اتریوم تمام شده است؟

نقشه راه اتریوم همچنان ادامه دارد و توسعه‌دهندگان به طور مداوم در حال کار بر روی بهبودهای بعدی برای افزایش مقیاس‌پذیری، کاهش هزینه‌ها و تقویت تمرکززدایی هستند. رویداد ادغام تنها یک نقطه عطف مهم در این مسیر بود. این نشان می‌دهد که اتریوم پروژه‌ای زنده است که به طور مداوم برای پاسخ به نیازهای کاربران و چالش‌های آینده خود را به‌روز می‌کند.

درک مراحل بروزرسانی اتریوم ۲.۰ نشان می‌دهد که این شبکه صرفاً یک ارز دیجیتال نیست، بلکه یک پلتفرم زیرساختی برای آینده اینترنت غیرمتمرکز (Web3) است. این تحولات هدفمند، اتریوم را برای میزبانی از اقتصاد دیجیتال جهانی آماده‌تر از همیشه کرده و جایگاه آن را به عنوان پادشاه قراردادهای هوشمند تثبیت می‌کند.

این مطلب صرفا آموزشی است و توصیه‌ای برای سرمایه‌گذاری یا توصیه حقوقی – مالی محسوب نمی‌شود. ارزهای دیجیتال پرریسک‌اند و مسئولیت تصمیم‌گیری با شماست.