در مبحث آموزش تحلیل تکنیکال و پس از بخش مقدماتی که خدمت شما پیش‌تر ارائه کردیم، می‌خوایم برای درک بهتر روند بازار و بهبود کیفیت معاملات شما، به صورت قدم به قدم با نحوه تحلیل نمودارها آشنا شویم. پیشنهاد می‌کنیم که اگر بخش «روندها در تحلیل تکنیکال» را هنوز مطالعه نکرده‌اید، حتما پیش از شروع این بخش‌های سریالی آموزش، آن را مطالعه کنید تا با دیدگاه واضح‌تری بتوانید مفاهیمی را که در این مقاله و در مقاله‌های بعدی ارائه می‌کنیم را درک کنید. لازم به ذکر است که این بخش اول از سری آموزش تحلیل‌های تکنیکال در بخش آموزش اکسکوینو است و قرار است شما را در یادگیری مفهوم و نحوه تحلیل تکنیکال بازارهای مالی و رمز ارزی، به صورت قدم به قدم همراهی کنیم.
حمایت و مقاومت در تحلیل تکنیکال
آموزش مبحث حمایت و مقاومت جزو مباحثی است که اکثر تریدرها در قدم اول یادگیری، آن را شدیداً توصیه می‌کنند، چرا که یکی از مباحث بسیار مهم و تاثیر گذار در تصمیم گیری تریدرهای تکنیکال برای ایجاد پوزیشن خرید، فروش و یا خروج از معامله، دانش و بررسی سطوح تکنیکی مقاومت و حمایت است. بیایید باهم به بررسی و یادگیری آن بپردازیم.
نوسان قیمت در بازار گاهاً به محدوده و یا سطوحی در اوج و یا نزول خود می‌رسد که حداقل برای مدتی قیمت از آن فراتر و یا پایین‌تر نمی‌رود و می‌تواند باعث تغییر روند از صعودی به نزولی و یا برعکس شود. این دو سطح که یکی در سقف قیمت و دیگری در کف قیمت قرار دارد، سطوح حمایت و مقاومت نامیده می‌شوند.
منظور از حمایت، محدوده یا سطحی از قیمت است که تمایل به خرید (مشتری) در آن زیاد است و بر فشار فروش غلبه می‌کند و طبعاً موجب تغیر روند از نزولی به صعودی می‌گردد. (بازار گاوی)
تعریف سطح مقاومت دقیقا برعکس سطح حمایت است، به این معنا که در سطح مقاومت فشار فروش به حدی بالا می‌رود که بر فشار تقاضا غلبه می‌کند و قیمت کاهش می‌یابد (بازار خرسی).
این دو سطح معمولا به دو دلیل ایجاد می‌شوند:
- میزان عرضه و تقاضا
- باورهای روانی
برای درک بهتر، به عکس پایین توجه فرمائید
همانطور که در تصویر مشخص است، سطوح حمایت و مقاومت مانند یک دیوار، از فراتر رفتن قیمت از یک حد جلوگیری می‌کند و می‌توان اینگونه تعبیر کرد که بازار بارها و بارها به یک سطح برخورد می‌کند و موجب بوجود آمدن یک سطح (حمایتی یا مقاومتی) می‌شود.
اکنون، یک موج حرکتی را در نظر بگیرید (نزولی یا صعودی)، بالاترین قیمت موج را مقاومت و پایین ترین قیمت موج را حمایت می‌نامیم. اما علاوه بر موج‌های بالایی و پایینی، موج‌های کوچکتری نیز در این بین وجود دارند. از این رو، به حمایت‌ها و مقاومت‌های بدست آمده بین بالاترین و پایین‌ترین موج، مقاومت و حمایت فرعی یا ثانویه می‌گویند.
اگر به عکس فوق توجه کنید، حمایت و مقاومت فرعی، از حرکت موج‌ها بدست می‌آید، اما حمایت و مقاومت اصلی از حرکت روندهای قیمتی بدست می‌آید.
اکنون با این دیدگاه، می‌توانیم تعریف دقیق‌تری از روند صعودی و نزولی نمودار ارزهای دیجیتال ارائه کنیم.
همان‌گونه که در تصویر مشخص است، برای ادامه روند نزولی، هر سطح حمایت جدید باید پایین‌تر از سطح حمایت قبلی تشکیل شود. سطوح مقاومت نیز باید هر کدام پایین‌تر از قبلی شکل بگیرد.
همچنین برای ادامه روند صعودی، هر سطح مقاومت باید بالاتر از سطح مقاومت قبلی تشکیل شود و سطوح حمایت بالاتر از سطح قبل.
نکته مهم: اساس شکل گیری الگوهای قیمت رمز ارزها، مبتنی بر همین سطوح حمایت و مقاومت است.
در نظر داشته باشید که این سطوح هنگامی که شکسته شود و قیمت از آنها تجاوز کند، سطح مقاومت به حمایت و سطح حمایت به مقاومت تبدیل می‌شود. به این صورت که هنگامی که یک کمینه یا بیشینه قیمت برای دفعات زیادی تست می‌شود، یک سطح (حمایت یا مقاومت) را ایجاد می‌کند و در صورت نفوذ قیمت به این سطوح، آن سطوح شکسته شده و تبدیل به سطح دیگری می‌شود و به همین دلیل است که به این سطوح، سطوح بازگشتی نیز می‌گویند.
برای درک بهتر مفهوم تبدیل شدن سطوح مقاومت و حمایت، بهتر است با روانشناسی حمایت و مقاومت نیز آشنا شوید.
افراد در بازار ارزهای دیجیتال به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- خریداران: تریدرها یا معامله‌گرانی که در یک سطح قیمتی خاص پوزیشن خرید (Buy Position) باز می‌کنند و منتظر افزایش قیمت هستند.
- فروشندگان: تریدرهایی که یک سطح مورد نظر پوزیشن فروش باز می‌کنند و منتظر کاهش قیمت هستند.
- افراد بدون تصمیم: تریدرهایی که با توجه به شرایط بازار و نمودار، هنوز تصمیمی برای انجام معامله نگرفته اند.
تصور کنید قیمت از یک سطح حمایتی شروع به رشد کند. بررسی رفتار بازار توسط این سه دسته افراد به شکل زیر متفاوت خواهد بود:
- خریداران در این قیمت خرید کرده‌اند و به سود رسیده و از خرید خود راضی هستند. عامل «طمع» باعث می‌شود که آنان افسوس بخورند که چرا بیشتر خرید نکردند، پس اگر قیمت به همان سطح دوباره بازگردد، خرید بیشتری انجام می‌دهند.
- فروشندگان با خرید در سطح حمایتی یا به اصطلاح باز کردن پوزیشن فروش، با بالا رفتن قیمت وارد ضرر شده و در تحلیل خود دچار تردید می‌شوند. ویژگی ترس (Fear) باعث می‌شود که این فروشندگان با خود تصمیم بگیرند که به محض بازگشت قیمت به محلی که پوزیشن خود را بازکرده بودند، بصورت سر به سر و بدون ضرر و سود از پوزیش خود خارج شوند. (پس این افراد در برخورد مجدد به قیمت حمایت دیگر فروشنده نخواهند بود).
- افراد بدون تصمیم اکنون متوجه روند صعودی بازار شده‌اند و تصمیم به خرید در اولین فرصت مناسب می‌گردند.
در نتیجه، تریدرهای زیادی تصمیم به خرید می‌گیرند و در صورت بازگشت مجدد قیمت به سطح حمایت، دست به خرید خواهند زد. این همان غالب شدن تقاضا به عرضه است که باعث بالا رفتن بیشتر ارزهای دیجیتال و در برخی حالت‌ها شکسته شدن سطوح مقاومت و حمایت خواهد شد.
با این حال، قیمت بر اثر عوامل دیگری همچون تعطیلی بازارهای جهانی در آخر هفته‌ها، اخبار، اتفاقات اقلیمی و سیاسی و… می‌تواند تغییر کرده و یک سطح شکسته شود. در این شرایط، تمامی افرادی که خرید کرده‌اند متوجه اشتباه خود می‌شوند. در این حالت، سطح حمایت تبدیل به سطح مقاومت جدیدی می‌شود. چیزی که سطح قبلی را به عنوان یک حمایت دارای اعتبار بیشتری می‌کرد، تعداد معاملات زیادی بود که در آن قیمت شکل می‌گرفت و این چیزی است که حالا آن‌را به یک مقاومت تبدیل کرده است. این اتفاق کاملا رایج است و در بسیاری از نمودارها رخ می‌دهد.
دلیل اهمیت یادگیری تحلیل تکنیکال، درک نحوه رفتار و فعالیت تریدرها با کمک نمودارها است. جان مورفی می‌گوید:
تحلیل تکنیکال، علم روانشناسی سرمایه گذاران و عکس العمل‌های آنها نسبت به تغییر شرایط بازار است. تصور این‌که خطوط رسم شده در نمودار ویژگلی جادویی داشته و رفتار قیمتی را شکل می‌دهد، یک تصور غلط است. این «رفتار گله‌ای انسان» است که باعث می‌شود وقتی قیمت به خط روند برخورد کند، تغییر جهت دهد نه این‌که واقعا آن خط روند ویژگی جادویی داشته و روند حرکت را تغییر می‌دهد.
هرچه تعداد معامله در سطح حمایت یا مقاومت بشتر باشد، آن سطح اعتبار بیشتری پیدا می‌کند؛ زیرا نشان می‌دهد که معامله‌گران بیشتری به آن سطح اعتقاد دارند. حجم معامله در منطقه حمایت یا مقاومت از دو روش تعیین می‌شود:
- طول مدتی که قیمت در آن سطح باقی ماند است
- حجم معاملات
هر چه زمان پایداری قیمت در یک سطح طولانی‌تر باشد، اعتبار بیشتری برای آن سطح ایجاد می‌شود. به عنوان مثال، اگر به مدت سه هفته در یک روند خنثی معاملات انجام شود و سپس قیمت‌ها شروع به رشد کند، آن منطقه به عنوان حمایت اهمیت بیشتری پیدا می‌کند تا سطحی که به مدت سه روز تشکیل شده باشد. همچنین فاصله تناوب بیشتر بین تماس قیمت با سطح، از اعتبار بیشتری نسبت به برخورد قیمت در بازه‌های زمانی کوتاه برخوردار است. برای درک بهتر، تصویر زیر را ملاحظه کنید:
حجم معاملات نیز تاثیر بیشتری بر اعتبار یک سطح می‌تواند داشته باشد؛ به این صورت که اگر در یک سطح (مقاومت یا حمایت) حجم معاملات از سایر نقاط روند فراتر رود، نشان‌دهنده آن است که افراد و تریدرهای بیشتری بر آن سطح اعتقاد دارند و آن سطح دارای اهمیت بیشتری بویژه برای تحلیل نمودار می‌باشد.
