اتریوم بار دیگر در مرکز توجه قرار گرفته و این‌بار نه به خاطر نوسانات قیمت یا جنگ کارمزدها، بلکه به دلیل یکی از مهم‌ترین بروزرسانی‌های تاریخ این شبکه: ارتقاء پکترا (Pectra Upgrade). این ارتقاء نه تنها ساختار شبکه را بهبود می‌دهد، بلکه تجربه کاربران، اعتبارسنج‌ها، کیف پول‌ها و توسعه‌دهندگان را نیز دگرگون می‌کند. در این مقاله از بلاگ اکسکوینو، به‌طور کامل با این ارتقاء آشنا می‌شوید و می‌فهمید چرا باید آن را جدی بگیرید.
پکترا چیست؟ ارتقاء ترکیبی Prague + Electra
پکترا در واقع ترکیبی از دو بروزرسانی اصلی در دو لایه اتریوم است:
- Prague : بروزرسانی در لایه اجرای تراکنش‌ها (Execution Layer)
- Electra: بروزرسانی در لایه اجماع و اعتبارسنجی (Consensus Layer)
در کنار هم، این دو ارتقاء به نام Pectra شناخته می‌شوند که زیرساخت اتریوم را از نظر امنیت، سرعت، و مقیاس‌پذیری به سطحی بالاتر می‌برند.
اگر اتریوم را یک شهر دیجیتال تصور کنیم، پکترا مثل بازسازی کامل زیرساخت آن شهر است: خیابان‌های پهن‌تر، چراغ‌های هوشمندتر، و جریان روان‌تر ترافیک.
مهم‌ترین EIPها در ارتقاء پکترا
EIP (Ethereum Improvement Proposal) یا “پیشنهاد بهبود اتریوم” ستون فقرات هر ارتقاء شبکه‌ای است. در پکترا، چندین EIP کلیدی اعمال می‌شوند که در ادامه به مهم‌ترین آنها اشاره می‌کنیم:
EIP-7251 افزایش سقف سهام‌گذاری (Staking Limit)
در حال حاضر هر نود تنها می‌تواند تا ۳۲ ETH را استیک کند. اما با این EIP، این سقف تا 2048 ETH افزایش می‌یابد. مزیت این موضوع چیست؟
- کاهش تعداد نودها برای سرمایه‌گذاران بزرگ
- کاهش هزینه‌های سخت‌افزاری و مصرف انرژی
- بهره‌وری بالاتر برای صرافی‌ها و پلتفرم‌های استیکینگ مثل اکسکوینو
EIP-6110 پذیرش سریع‌تر اعتبارسنج‌ها
این پیشنهاد باعث می‌شود که داده‌های سپرده‌گذاری مستقیماً به لایه اجماع ارسال شوند، نه اینکه از لایه اجرا عبور کنند. نتیجه؟
- فعال‌سازی سریع‌تر نودها
- حذف تأخیرهای ثبت و انتظار برای اعتبارسنجی
EIP-7702 کیف پول هوشمندتر و امن‌تر
این تغییر، پایه‌گذار کیف‌پول‌های پیشرفته در اتریوم است. برخی امکانات جدید:
- پرداخت کارمزد با توکن‌های غیر از ETH
- تأیید با اثر انگشت یا تشخیص چهره
- محدودیت‌های روزانه برای تراکنش‌ها
- بازیابی کیف پول بدون نیاز به عبارات seed
EIP-6780 پایان عملکرد خطرناک SELFDESTRUCT
تابع خود-نابودسازی در قراردادهای هوشمند که تاکنون قابل استفاده بود، اکنون محدود می‌شود. این تغییر باعث افزایش امنیت و کاهش ریسک در پروژه‌های DeFi می‌شود.
EIP-7002 آزادسازی راحت‌تر سرمایه استیک شده
اکنون اعتبارسنج‌ها می‌توانند بدون نیاز به طی فرآیند پیچیده در لایه اجماع، مستقیماً از طریق لایه اجرای تراکنش‌ها، سرمایه خود را خارج کنند.
ارتقاء پکترا چه تاثیری بر کیف پول و تجربه کاربران دارد؟
اگر از کیف پول‌هایی مثل متامسک، Rabby یا Trust Wallet استفاده می‌کنید، ارتقاء پکترا تجربه‌ای شبیه اپلیکیشن‌های Web2 را برای شما به ارمغان می‌آورد:
- سواپ با یک کلیک، بدون نیاز به تأیید چندباره
- عملیات ترکیبی در یک تراکنش (مثل سواپ و قرض گرفتن همزمان)
- تنظیم سقف مصرف روزانه برای DAppها
- بازیابی کیف پول از طریق اطلاعات موبایل یا رمز عبور
- پرداخت کارمزد با تتر، DAI یا هر توکن دیگری
آیا پکترا باعث کاهش کارمزدها در اتریوم می‌شود؟
در لایه اول (L1) خیر، در لایه دوم (L2) بله.
ارتقاء پکترا به‌طور مستقیم باعث کاهش کارمزد در خود شبکه اتریوم نمی‌شود، اما با افزایش ظرفیت Blobها (EIP-7691) و تشویق توسعه‌دهندگان به استفاده از داده‌های بهینه، کارمزدها در راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری مانند Arbitrum، zkSync و Base کاهش می‌یابد.
ریسک‌ها و چالش‌های احتمالی پکترا
با وجود مزایای فراوان، هر بروزرسانی مهمی با چالش‌هایی همراه است:
- نیاز به همگام‌سازی دقیق بین لایه اجرا و لایه اجماع
- اختلالات احتمالی در زمان ارتقاء برای صرافی‌ها و استخرهای استیکینگ
- نیاز به بروزرسانی سریع کیف پول‌ها و DAppها
- احتمال توقف موقتی برداشت یا سپرده‌گذاری ETH در برخی پلتفرم‌ها
چرا ارتقاء پکترا برای آینده اتریوم حیاتی است؟
پکترا شاید مثل “مرج” یا “شاردینگ” جنجالی نباشد، اما یکی از عمیق‌ترین تغییرات معماری در تاریخ اتریوم محسوب می‌شود.
- تجربه کاربری بهتر
- مقیاس‌پذیری بالاتر برای میلیون‌ها کاربر آینده
- تعامل آسان‌تر بین کیف پول‌ها، DAppها و پلتفرم‌های مالی غیرمتمرکز
- بسترسازی برای اجرای بهتر Rollupها و ZK-Proofها
این ارتقاء نه‌تنها اتریوم را برای حال آماده می‌کند، بلکه آن را برای آینده‌ای چند میلیون‌کاربره نیز مقاوم می‌سازد.
جمع‌بندی
ارتقاء پکترا، اتریوم را سریع‌تر، امن‌تر و هوشمندتر می‌کند. چه یک کاربر عادی باشید، چه توسعه‌دهنده یا سرمایه‌گذار، این بروزرسانی تاثیرات مهمی بر تجربه شما خواهد گذاشت.
صرافی اکسکوینو به عنوان یکی از پیشروترین پلتفرم‌های ایرانی، شما را در مسیر تحولات اتریوم همراهی خواهد کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر و خرید و فروش سریع اتریوم، همین حالا وارد حساب کاربری خود در اکسکوینو شوید.
پرسش‌های متداول (FAQ)
آیا برای کاربران نیاز به اقدام خاصی وجود دارد؟
خیر. کاربران عادی نیازی به اقدام خاصی ندارند، مگر اینکه از نود شخصی استفاده می‌کنند.
ارتقاء چه زمانی انجام می‌شود؟
تاریخ دقیق هنوز اعلام نشده، اما در سال ۲۰۲۵ اعمال خواهد شد.
آیا این ارتقاء با کیف پول‌های من ناسازگار خواهد بود؟
در صورت بروزرسانی کیف پول‌ها، مشکلی نخواهید داشت. پیشنهاد می‌شود کیف پول‌های خود را به نسخه‌های جدید ارتقاء دهید.
