اگرایی مخفی در تحلیل ارز دیجیتال به تئوری‌ها و اعتقاداتی اشاره دارد که بدون شواهد قوی و مستند، به وجود توطئه‌ها و نقشه‌های مخفی در بازار ارزهای دیجیتال (مانند بیتکوین، اتریوم و غیره) اشاره می‌کنند. برخی از مثال‌های شناخته شده از واگرایی مخفی در تحلیل ارز دیجیتال شامل باور به وجود گروه‌های قدرتمند که قصد دارند بازار را تلاطم بدهند، تلاش برای کنترل قیمت و حجم معاملات، استفاده از الگوریتم‌های پنهان برای تحلیل بازار و غیره است.
بسیاری از این تئوری‌ها نبود شواهد قابل قبول و عدم قابل اثبات آن‌ها را دارند و به عنوان نظریات توطئه‌ای شناخته می‌شوند. در عمل، تحلیل ارز دیجیتال باید بر اساس شواهد قابل اثبات و تحلیل‌های منطقی صورت گیرد و به عنوان یک فرایند علمی در نظر گرفته شود.
واگرایی چیست؟
یکی از مفاهیم تحلیل تکنیکال کلاسیک، واگرایی یا دایورژانس (Divergence) است که به تریدرها کمک می‌کند تا روندهای قیمت را تشخیص و تقریبا به آن واکنش نشان دهند.
واگرایی به عدم هماهنگی قیمت و حرکت اشاره دارد، به این معنی که پتانسیل بالاتری برای اصلاح یا برگشت روند وجود دارد.
واگرایی قیمت در یک دارایی فقط می‌تواند تا حد معینی قبل از وقوع یک نوسان بزرگ و بازگشت نسبت به آن به چیزی که بازار معتقد است رخ دهد.
تقریباً همه اندیکاتورهای تکنیکال حرکت قیمت را دنبال می‌کنند یا به اصطلاحی دوست قیمت هستند، به همین دلیل اکثر اندیکاتورهایی که در تحلیل تکنیکال استفاده می‌شوند، اندیکاتورهای پس‌فاز هستند.
یعنی بعد از حرکت قیمت آن اندیکاتور نیز حرکت می‌کند. اما گاهی اوقات یک مغایرت بصری بین قیمت و اندیکاتور مشاهده می‌شود که این مغایرت همان واگرایی است.
در کل ما در تحلیل تکنیکال دو نوع واگرایی داریم:
- واگرایی عادی
- واگرایی مخفی
در این مقاله ما به صورت موضوعی به مفهوم واگرایی مخفی و انواع آن به همراه مثال خواهیم پرداخت. با اکسکوینو همراه باشید.
واگرایی مخفی چیست؟
واگرایی مخفی نوعی عدم تایید بصری یا عدم هم‌خوانی یک اندیکاتور یا اوسیلاتور با روند قیمت است. در کل می‌توان گفت واگرایی مخفی عدم هم‌راهی روند و اندیکاتور با یکدیگر در انتهای اصلاح قیمتی است.
سیگنال واگرایی‌های مخفی معمولا در در جهت روند غالب ایجاد می‌شوند و نشان‌دهنده قدرت روند غالب و از سرگیری آن هستند.
برای مثال زمانی که یک روند صعودی بزرگ برای مدتی اصلاح قیمتی دارد و سپس دوباره رشد می‌کند، واگرایی مخفی می‌تواند در انتها محدوده اصلاح ظاهر شود که نشان‌دهنده بازگشت روند غالب به قیمت است.
واگرایی مخفی یا Hidden Divergence به اختصار HD هم نوشته می‌شود و خود از دو نوع واگرایی مخفی مثبت و منفی تشکیل می‌شود.
انواع واگرایی مخفی
واگرایی مخفی مثبت HD+:
این واگرایی در انتهای یک موج اصلاحی مینور در یک روند غالب صعودی رخ می‌دهد و نشان‌گر قدرت گرفتن دوباره قیمت و ادامه روند صعودی است.
برای یافتن واگرایی مخفی مثبت با دقت به نمودار قیمت و اسیلاتور در روند مذکور متوجه خواهید شد که قیمت یک کف بالاتر از کف قبلی تشکیل داده ولی اسیلاتور یک کف پایین‌تر از کف قبلی خود ثبت کرده است.
واگرایی مخفی منفی HD-:
این نوع واگرایی نیز در انتهای یک موج اصلاحی مینور نسبت به روند غالب رخ خواهد اما بر خلاف واگرایی مخفی مثبت نشان‌گر ریزش بیشتر قیمت خواهد بود.
در این نوع واگرایی قیمت یک سقف پایین‌تر از سقف قبلی خود می‌زند ولی اسیلاتور یک سقف بالاتر از سقف قبلی خود می‌سازد.
برای یافتن واگرایی مخفی باید از کدام اسیلاتور استفاده کرد؟
همانطور که در ابتدای این مقاله گفته شد، واگرایی یعنی عدم هم‌راهی قیمت با اندیکاتور. ما در تحلیل تکنیکال صدها اسیلاتور و اندیکاتور داریم که هر کدام قابلیت‌ها و ویژگی‌های خاص خودشان را دارند.
ما برای تشخیص واگرایی مخفی در نمودار به اسیلاتور یا اندیکاتورهای پس‌فازی مانند آراس‌آی RSI، مک‌دی MACD، اوبی‌وی OBV، استوکستیک Stochastic، حجم Volume، ام‌اف‌آی MFI، سی‌سی‌آی CCI، مومنتوم Momentum یا اَوسام اسیلاتور Awesome Oscillator نیاز داریم.
مهمترین و معتبرترین واگرایی‌هایی که می‌توان در نمودار قیمت بدست آورد معمولا از عدم همرایی قیمت با RSI، MACD، CCI، OBV یا Stochastic بدست می‌آید.
واگرایی با آراس‌آی RSI
شاخص قدرت نسبی RSI یک شاخص قدرتمند، بسیار پرکاربرد و یکی از قابل اعتمادترین اسیلاتورهای موجود است. واگرایی مخفی‌ای که با استفاده از این اسیلاتور بدست می‌آید در صورت استفاده صحیح و تحقق همه شرایط لازم بسیار معتبر است.
واگرایی با مک‌دی MACD
MACD احتمالا جز ۵ اندیکاتور پر‌استفاده برای تشخیص واگرایی توسط تریدرهای سراسر جهان است. البته اختلافات زیادی در استفاده از این اندیکاتور میان تحلیگران برای یافتن واگرایی وجود دارد.
دو نکته مهم برای استفاده از MACD برای یافتن واگرایی وجود دارد. استفاده از تایم فریم‌های بالاتر مثل چهارساعته یا روزانه اعتبار واگرایی مخفی پیدا شده را بالاتر می‌برد.
نکته مهم دیگر استفاده از MACD کلاسیک در تریدینگ ویو است. اگر شما هم از ابزار متاتریدر و هم از تریدینگ ویو استفاده کرده باشید متوجه فرق MACD در این دو پلتفرم شده باشید.
هر دو حالت این اندیکاتور واگرایی مخفی را نشان می‌دهد اما واگرایی مخفی که MACD کلاسیک نشان می‌دهد بسیار معتبرتر است.
شما می‌توانید برای ساخت MACD کلاسیک در تریدینگ ویو در قسمت تنظیمات MACD گزینه هیستوگرام Histogram را خاموش و حالت نمایش گزینه MACD را به هیستوگرام تغییر دهید.
واگرایی با سی‌سی‌آی CCI
یکی دیگر از ابزارهای عالی برای یافتن واگرایی مخفی CCI است. شاخص کانال کالا یک اسیلاتور است که در تحلیل تکنیکال برای اندازه‌گیری تغییرات قیمت ارز از میانگین آماری استفاده می‌شود.
واگرایی با اوبی‌وی OBV
یکی دیگر از ابزارهای مفید برای تشخیص واگرایی‌ها استفاده از شاخص حجم متوازن OBV است که حجم را به تغییر قیمت مرتبط می‌کند. OBV نشان می‌دهد که آیا پول در بازار وارد یک ارز می‌شود یا از آن خارج می‌شود. واگرایی مخفی در OBV زمانی رخ می‌دهد که حرکت قیمت توسط OBV تایید نشود.
یافتن واگرایی با OBV بسیار سخت است و در نمودار قیمتی یک ارز به ندرت پیدا می‌شود.
واگرایی با استوکستیک Stochastic
یکی از جالبترین اسیلاتورهایی که برای یافتن واگرایی استفاده می‌شود، اسیلاتور استوکستیک است که به مومنتوم قیمت اشاره دارد و در تعیین واگرایی‌های مخفی دقت عالی دارد.
نکته مهم در استفاده از اندیکاتورها برای تشخیص واگرایی مخفی
به طور معمول تحلیلگران از دو اندیکاتور RSI و MACD برای یافتن واگرایی استفاده می‌کنند. برای استفاده از RSI حتما باید واگرایی مخفی را در کف زیر شاخص سی یا در سقف بالای شاخص هفتاد پیدا کنید وگرنه آن واگرایی معتبر نیست.
در MACD هم همانطور که گفته شد استفاده از MACD کلاسیک اعتبار بیشتری به واگرایی پیدا شده می‌دهد همچنین تنظیمات زمانی MACD را به ترتیب بر روی ۹، ۱۲ و ۲۶ بگذارید.
اشتباهات رایج در استفاده از واگرایی مخفی
این نکته را باید در نظر داشت که ما در تحلیل تکنیکال آن هم از نوع کلاسیک هیچ‌چیز صد در صدی نداریم و گاهی اوقات ممکن است با سیگنال‌های اشتباه مواجه شویم.
یعنی شما یک واگرایی مخفی مثبت در نمودار قیمت ارز مورد نظر مشاهده می‌کنید اما بعد از بسته چند کندل متوجه می‌شوید که این واگرایی نقض شده است.
یکی دیگر از نکات مهم برای یافتن یک واگرایی مخفی معتبر، تشخیص درست روند غالب است.
ممکن است یک تحلیلگر با تشخیص اشتباه یک روند بنا بر احساسات یا کم بودن دانش فنی خود یک واگرایی مخفی پیدا کند و انتظار داشته باشد قیمت طبق تحلیل او پیش برود اما پس از مدتی روند بر خلاف جهت پیش‌بینی شده حرکت کند. چرا؟
همانطور که در ابتدای مطلب گفته شد تشخیص دقیق روند غالب مهمترین چیز برای یافتن یک واگرایی مخفی است. پس اگر شما به اشتباه روند کلی را تشخیص دهید به احتمال خیلی زیاد بازار بر خلاف واگرایی و پیش‌بینی شما حرکت خواهد کرد.
واگرایی مخفی چقدر قابل اطمینان است؟
اگرچه واگرایی یک نشانه قدرتمند از تغییر جهت حرکت بازار است، اما نمی‌توان تنها به آن اتکا کرد. معامله‌گران تازه‌کار قبل از اینکه واگرایی پنهان را در شیوه های معاملاتی خود بگنجانند باید بر استفاده از بقیه ابزارهای تحلیل تکنیکال مسلط شوند.
به یاد داشته باشید که واگرایی همیشه منجر به تغییر روند قدرتمندی نمی‌شود. گاهی قیمت ممکن است پس از ایجاد یک واگرایی مخفی وارد یک روند رنج شود. روند رنج به روندی می‌گویند که قیمت به صورت افقی در یک محدوده حرکت می‌کند.
نکته مهم این مطلب استفاده از واگرایی مخفی در کنار دیگر اندیکاتورها و ابزارهای تحلیل تکنیکال است.
گاهی اوقات هنگام استفاده از دو یا چند اندیکاتور مختلف، سیگنال‌های ایجاد شده ممکن است با یکدیگر متفاوت باشند و به شرایط متفاوتی از بازار دلالت کنند.
در چنین مواردی بهتر است یک قدم به عقب بروید و با بررسی بیشتر ببینید که آیا سیگنال‌های متضاد با یکدیگر علاوه بر هم‌پوشانی زمانی، قوی هستند یا خیر. اگر به چنین نتیجه‌ای رسیدید بهتر است تا مدتی از این ارز دور بمانید.
سخن پایانی
واگرایی یکی از ده‌ها استراتژی معاملاتی (تریدینگ پلن) است که معامله‌گران حرفه ای برای کسب درآمد از آن استفاده می‌کنند. فراتر تمامی اندیکاتورهایی که در بالا نوشته شده، می‌توان از بسیاری دیگر نیز برای یافتن واگرایی.
مانند همه استراتژی‌های معاملاتی، هر اندیکاتوری که به واسطه آن واگرایی‌ای را بدست می‌آورید نیز دارای درجه خاصی از ریسک و اعتبار است.
واگرایی به تنهایی رسیدن به سود را تضمین نمی‌کند بلکه فقط یک شاخص است که هشداری مبنی بر تغییر جهت روند فعلی قیمت به تریدر می‌دهد.
مانند همیشه به یاد داشته باشید ابتدا برای خود یک استراتژی معاملاتی بچینید، آن استراتژی راه به اندازه کافی تمرین کنید و به یک درک عالی از آن برسید.
